Długotrwałe stanie i siedzenie w miejscu pracy to ostatnio szeroko omawiany temat. Kampania COBA Europe #StandUpForHealth (#WstańDlaZdrowia) pokazuje, jakie są istotne różnice między wpływem pozycji stojącej lub siedzącej podczas pracy na zdrowie i samopoczucie pracowników. Poprzedni artykuł tej kampanii pokazywał problem wynikający z długiego siedzenia i jego negatywnego wpływu na zdrowie. W tym tekście pokażemy, jaki ryzyko niesie ze sobą pozycja stojąca.
Co się dzieje w ciele podczas stania?
Stanie angażuje układ krążenia (szczególnie tę jego część, którą określa się jako pompa żylna), który odpowiada za przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Kiedy stoimy, zwiększa się nacisk na ściany naczyń żylnych, a jeśli dodatkowo przyjmujemy pozycję statyczną, wówczas nacisk ten jest jeszcze większy.
Serce jest centralną częścią układu krwionośnego – to swoista pompa, która napędza krążenie krwi przez naczynia. W ten sposób krew jest w stanie transportować tlen i składniki odżywcze do komórek całego ciała. Natlenowana krew wypływa z lewej części serca, by potem tętnicami dotrzeć do komórek, skąd wraca odtlenowana żyłami do prawej części serca. Kluczowe dla funkcjonowania pompy żylnej (która umożliwia powrót krwi do serca) jest działanie mięśni łydki. Stopa ma rozbudowaną sieć małych naczyń krwionośnych. Żyły w kończynach dolnych są dodatkowo wyposażone w zastawki, które pomagają płynąć krwi w żyłach wyłącznie w jedną stronę, przeciwną do siły grawitacji. Kiedy krew jest przepychana przez żyły do serca, wówczas zastawki zamykają się, aby zapobiegać jej cofaniu się. Podczas chodzenia przy każdym naszym kroku pracują mięśnie stopy i łydki, które pomagają pompować krew w naczyniach żylnych wbrew sile ciążenia, dzięki czemu jest ona w stanie wrócić do serca.
Jakie ryzyko zdrowotne niesie ze sobą długotrwałe stanie?
Z czasem stawy (kostki, łydki) stają się naprężone i mogą się blokować. Dla wygody przenosimy wówczas ciężar ciała z jednej strony na drugą, co wiąże się z uwalnianiem energii mięśniowej, a to z kolei przyspiesza zmęczenie. Regularne długotrwałe przebywanie w statycznej pozycji stojącej może stopniowo doprowadzić do zmniejszenia elastyczności tkanek miękkich. A to już prosta droga do rozwoju chorób reumatycznych.
Badania pokazały, że ciśnienie żylne u pracowników siedzących wynosiło 56 mm, podczas gdy u stojących – 87 mm. Wartość ciśnienia spadła do 21 mm po przejściu 10 kroków. To pokazuje, że 2-4-minutowe przerwy na krótki spacer każdego dnia po każdym 15-minutowym okresie stania pozwalają na zwiększenie komfortu i samopoczucia podczas pracy na stojąco (Konz S, Johnson S, Work Design 1-629,2000).
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, pobierz nasz darmowy eBook, który rozwija temat ryzyka zdrowotnego wynikającego z długotrwałego przebywania w pozycji stojącej. Pokazuje także, jak zmniejszyć jej negatywny wpływ na zdrowie. W kolejnym artykule z tego cyklu pokażemy, jakie są przyczyny i skutki zaburzeń mięśniowo-szkieletowych (tzw. MSD), a także jak duży jest ich wpływ na zdolność do pracy.
